Καμιά φορά η τύχη φέρνει ευχάριστες εξελίξεις. Ο Ντάρον Ατζέμογλου κέρδισε το Νομπέλ Οικονομίας την ίδια στιγμή που βρισκόταν στην Ελλάδα και τιμωρήθηκε για μια εργασία άμεσα συνδεδεμένη με τα σημερινά γεγονότα, τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας. Η κεντρική ιδέα του βιβλίου του «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη», που έγραψε το 2012 σε συνεργασία με τον Τζέιμς Ρόμπινσον, επικεντρώνεται στη σημασία των θεσμών για την ευημερία των εθνών. Σύμφωνα με τους Ατζέμογλου και Ρόμπινσον, οι «εμπεριληπτικοί» θεσμοί—όπως η προστασία της ιδιοκτησίας και η πολιτική συμμετοχή—οδηγούν σε μεγαλύτερη κοινωνική και οικονομική ευημερία σε σχέση με τους «απορριπτικούς» θεσμούς, οι οποίοι περιορίζουν τη συμμετοχή των πολιτών σε κέρδη και αποφάσεις.
Η ελληνική πραγματικότητα αντικατοπτρίζει την παραπάνω θεωρία. Η αυτοδιάλυση του κυρίαρχου κόμματος της αντιπολίτευσης και η αδυναμία των δημοκρατικών φωνών απέναντι στην κυβέρνηση είναι ανησυχητικές εξελίξεις. Αυτή η κατάσταση δεν σχετίζεται με μεταχρονολογημένο «συριζαϊσμό», αλλά έχει θεσμική διάσταση. Χωρίς υπεύθυνη αντιπολίτευση και αντίβαρα, το πολιτικό σύστημα αδυνατίζει, ενδυναμώνοντας την κυβέρνηση να πράττει χωρίς τον αναγκαίο έλεγχο.
Η αγωνία για την κάλυψη του δημοκρατικού κενού αναδεικνύει την ανάγκη για μια νέα δύναμη, όπως το ΠΑΣΟΚ, που παρόλο που δεν έχει ανανεωθεί πλήρως, φαίνεται να προσελκύει προσδοκίες. Η πολιτική κατάσταση επιδεινώνεται από περιστατικά παραβίασης του κράτους δικαίου, όπως η κριτική της Ευρωπαίας Συνηγόρου του Πολίτη για τον τρόπο που οι ελληνικές αρχές χειρίστηκαν το ναυάγιο της Πύλου.
Συγχρόνως, η ελληνική περίπτωση σχετίζεται στενά με την ευρύτερη τάση του Μεταναστευτικού στην Ευρώπη. Οι πολιτικές που προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη στήριξη χωρών όπως η Γερμανία και η Γαλλία, για τη δημιουργία κόμβων επιστροφής μεταναστών εκτός ΕΕ, αποτελούν πλήγμα για την ευρωπαϊκή αυτονομία και αναδεικνύουν την επικριτική εικόνα που οι Ατζέμογλου και Ρόμπινσον θα διαπίστωναν, εάν εξέταζαν την κατάσταση.
Η υπόθεση ενδέχεται να διαρκέσει, αλλά είναι σημαντικό να παρακολουθούμε τις επιπτώσεις στην κατεύθυνση της δημοκρατίας και των θεσμών μας, ειδικά σε αυτή την εποχή που οι θεσμοί δείχνουν σημάδια αδυναμίας. Πηγή: tanea.gr