Η Χάνα Αρεντ συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς στη σύγχρονη φιλοσοφία, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μελέτη του ολοκληρωτισμού. Μολονότι ορισμένοι προσπαθούν να την χρησιμοποιήσουν για να υποστηρίξουν την άποψη ότι ο Καρλ Μαρξ είναι μια από τις θεωρητικές βάσεις αυτού του φαινομένου, η Αρεντ διαθέτει μια πιο περίπλοκη προσέγγιση. Στο έργο της, δεν περιορίζεται σε απλές κατηγορίες, αλλά ερευνά πώς ιδεολογίες όπως ο μπολσεβικισμός μπορούν να οδηγήσουν σε εγκλήματα ολοκληρωτικού χαρακτήρα.
Η Αρεντ θεωρεί ότι ο Μαρξ ανήκει σε μια σημαντική φιλοσοφική παράδοση, που ξεκινά από την ελληνική αρχαιότητα. Αν και επισημαίνει τη σημασία του Μαρξ και την πρωτοτυπία της σκέψης του, δεν συμφωνεί με όλες τις θέσεις του. Ειδικότερα, επισημαίνει ότι η εστίαση του Μαρξ στην εργασία και τον ταξικό ανταγωνισμό ως τα κεντρικά πεδία απελευθέρωσης στερεί την έννοια της ελευθερίας από τη σύνδεση της με τον λόγο και τη σκέψη.
Επιπλέον, αμφισβητεί την ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει ελευθερία χωρίς καμία μορφή κυριαρχίας, προειδοποιώντας ότι μια τέτοια προοπτική μπορεί να οδηγήσει σε νέες μορφές εξουσίας, όπως η γραφειοκρατία. Η Αρεντ τονίζει ότι η πολιτική δεν θα πρέπει να θεωρείται υποδεέστερη της φιλοσοφίας, καθώς είναι η μόνη δραστηριότητα που έχει εγγενώς φιλοσοφικό χαρακτήρα.
Η έκδοση του κειμένου της «Ο Καρλ Μαρξ και η παράδοση της δυτικής πολιτικής σκέψης» στα ελληνικά αποτελεί θεμελιώδη συμβολή στη μελέτη του Μαρξ και της πολιτικής σκέψης γενικότερα. Αυτό το έργο, που αναπτύχθηκε αρχικά ως πρόταση στο ίδρυμα Guggenheim, εκφράζει στοιχειώδη επιχειρήματα για τον τρόπο ανάγνωσης του Μαρξ και τη σύνδεσή του με τη δυτική πολιτική φιλοσοφία. Η Αρεντ προειδοποιεί για τις συνέπειες της κατηγορίας που επιρρίπτεται στον Μαρξ σχετικά με τον ολοκληρωτισμό, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια προσέγγιση θα σήμαινε την αυτοκαταστροφή της δυτικής πολιτικής παράδοσης.
Άρα, η Αρεντ αντιμετωπίζει τη σκέψη του Μαρξ με σεβασμό και αναγνωρίζει την αναγκαιότητα να εξεταστεί η σύνδεσή του με τις ιδέες του ολοκληρωτισμού, χωρίς ωστόσο να περιορίζεται σε απλοποιημένες ερμηνείες. Εν τέλει, η σκέψη της Αρεντ συμβάλλει σε μια πιο βαθιά κατανόηση των πολυπλοκοτήτων ανάμεσα στη φιλοσοφία, την πολιτική και τον ρόλο των ιδεών στην κοινωνία.
Πηγή: tanea.gr